دربارۀ ساخت و ریشه‌شناسی چند فعل تالشی

 
مقاله 9، دوره 1، شماره 1، بهار و تابستان 1395، صفحه 169-193  XML اصل مقاله (2012 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسندگان
مهدی کارگر 1 ؛ احمدرضا نظری چروده2
1استادیار فرهنگ و زبان‌های باستانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آستارا
2استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد آستارا
چکیده
تالشی از گویش‌های ایرانی شمال غربی به شمار می­آید که در حاشیۀ دریای خزر رواج دارد. جستارِ پیشِ روی پس از اشاره­ای مختصر دربارۀ ساختِ فعل در تالشی، به بررسی ریشه‌شناختیِ 14 فعل از تالشی مرکزی پرداخته‌است. داده­های تحقیق و ضبط آنها براساس تلفظِ رایج در تالشی مرکزی است. در مدخلِ هر فعل، نخست ماده­های مضارع و ماضی تالشی آورده شده، سپس برپایة برابر یا همریشة واژه در دیگر گویش‌ها و زبان‌های ایرانی و نیز زبان‌های هندواروپایی، به ریشه­شناسی واژه و بازسازی صورت ایرانی باستان و هندواروپایی آغازین آن پرداخته شده‌است، سپس براساس شواهد موجود، ساختِ اشتقاقی فعل و دگرگونی‌های آواییِ انجام‌گرفته بر روی ماده­های آن توضیح داده شده، همچنین روندِ تحول تاریخی واج‌های تالشی در برخی از افعال منتخبِ این مقاله، از دورۀ ایرانی باستان تا ریختِ امروزین بررسی شده­است.
کلیدواژگان
تالشی؛ ریشه‌شناسی؛ مادۀ مضارع؛ مادۀ ماضی؛ فعل